Eλληνοιταλικος πολεμος, Απριλης 1941. Κορυτσα, τυπογραφειο Ευαγγελιδη. Εκτυπωση εφημεριδων του μετωπου.

1942.Οι εκτελεσμένοι εκδότες της αντιστασιακής εφημερίδας Η Φωνή των σκλάβων Ελευθέριος Κιοσές και Νικόλαος Μοσχόπουλος.

Ελευθέριος Κιοσές και Νικόλαος Μοσχόπουλος από τό Χαλάντρι είναι τα εικοσάχρονα παληκάρια που η πατριωτική δράσι τα κατέστησε αιχμάλωτα τους, αιχμάλωτα της γερμανικής αρπαγής. Ησαν καταπιασμένα με το συνηθισμένο αντιαξονικό σχέδιο: Επαναστατικά φυλλάδια των πολυγράφων και συμμαχικές ραδιοφωνικές μεταδόσεις. Αλλ’ όμως εκτελούσαν το σχέδιο εξαιρετικά δραστήρια. Κι’ έπειτα έβαζαν μέσα στα φυλλάδια πολύ φαρμάκι, εξαιρετικά συνταρακτικό μέσα στα γερμανικά στομάχια.
 Να, μερικά δείγματά του, όπως αυτά ήσαν σημειωμένα μέσα στα επαναστατικά φυλλάδια της δικογραφίας: Η Φωνή των σκλάβων, δεκαπενθήμερο όργανο των Ελευθέρων Νέων 
–Χίλερ, ο φανατικός και φιλόδοξος εγκληματίας
 – Ζούμε κάτω από ζυγό κτηνών
 – Χρειάζεται δραστήρια μάχη εναντίον του τυρράνου
 – Θάνατος στους βασανιστές μας Γερμανοϊταλους
- Ολοι ας γίνουμε επαναστάτες.
Αλλά τι παράδοξο θαύμα! Ο Πρόεδρος του δικαστηρίου δόκτορας Μπέρκερ ακόμη από την αρχή της συνεδριάσεως έρριχνε ματιές που γύρευαν όχι να καρφώσουν, αλλά να κατανοήσουν. Ακουε με ηρεμία που έφτανε τα σύνορα της ευγένειας, τους συνηγόρους – το Σάββα Λοϊζίδη για τον Κιοσέ και το Γεωργάκη για το Μοσχόπουλο – καθώς του εξηγουσαν το ψυχολογικό κλίμα όπου βρέθηκε εξαφνικά η ελληνική νεολαία, σκλαβωμένη και κατατρεγμένη μέσα σε φρικτές στερήσεις κι’ ανείπωτη κατάθλιψι.
Οταν βγήκε από τη διάσκεψι καί, αφού διάβασε την καταδικαστική απόφασι του δικαστηρίου, σαν να ήθελε να βγάλη απο την ψυχή του ένα βάρος, ξετύλιξε δικαιολογίες με μεγάλη ήρεμία.
-Δεν είμαι, είπε, απ’ εκείνους που δέν κατανοούν τον εξαιρετικά δύσκολη θέσι πού κάνει την ελληνική νεολαία να συνταράζεται. Το ξαίρω καλά διότι πρόκειται για τη νεολαία που ζη στην κλασική χώρα της ελευθερίας. Θα δυσκολευόμουν γι’ αυτό να της επιβάλω κατά τη σημερινή υπόθεσι και την παραμικρή ποινή. Αλλά για τέτια απαλλαγή θα έπρεπε να λείπουν από τα φυλλάδια οι επαναστατικές και υβριστικές φράσεις γραμμένες σε ύφος ασήκωτο για τους Γερμανούς. Ετσι δικαιολογώ τη σημερινή ποινή - πέντε χρόνια ειρκτή στον καθένα.
Αυτά στην αίθουσα του Παρνασού, 27 τον Μάη 1942.
Τέτια ήταν η ομιλία του δόκτορα Μπέρκερ. Την άκουσαν όμως κι’ αυτιά άλλων επισήμων.
Κι’ όταν ο νομικός σύμβουλος, προϊδεασμένος στα όσα ακούστηκαν λόγια του δόκτορα Μπέρκερ, έβαλε τη μύτη του στη δικογραφία για την τακτική έρευνα του, έσφιξε τη γροθιά του – σημείο που ήθελε σκληρότερο τον πέλεκυ του γερμανικού νόμου. Κι’ αληθινά επέτυχε ό, τι ήθελε. Δύο περιστατικά, λίγες μέρες κατόπι, στάθηκαν αποδείξεις της επιτυχίας του : Ο δόκτορας Μπέρκερ κατόπι από υπηρεσία μόλις ενός μηνός στην πρωτεύουσά μας πήρε το φύσημα του εξω από τα ελληνικά όρια.
Οι δυό νεαροί πατριώτες στάλθηκαν στό θυσιαστήριο σαν όμηροι μαζι μ’ άλλους.
 εκτελέστηκαν στις 5 Ιουνίου 1942.

Ο Κιοσές κατόρθωσε προτού εκτελεστει, να στείλη στους γονείς του γράμμα,
τρανότατο δείγμα της αδούλωτης ψυχής του:

«Σήμερα», έγραφε,
  «θα εκτελεστούμε. Πεθαίνομε σαν άνδρες για την πατρίδα. 
Δεν υποφέρουμε καθόλου. Για τούτο μην υποφέρετε και σείς.
 Μη μας κλάψετε. Μη μας λυπάστε. Ευτυχείτε εσείς. 
Οι λύπες κι’ οι χαρές είναι γιά τους ανθρώπους.
 Εγκάρδια χαιρετίσματα σ’ όλους. Ειμαστε αντάξιοι των προγόνων, της Ελλάδας. 
Δεν τρέμω καθόλου. Γράφω όρθιος. 
Αναπνέω για τελευταία φορά τό μυρωμένο ελληνικόν αέρα. 
Μεταλάβαμε. Ραντιστήκαμε με κολώνια. Χαίρε, Ελλάδα, μητέρα ηρώων! 
Κρατηθήτε όλοι στο ύψος. Χαίρετε, αγαπημένοι. Γειά σ’ όλους. 
Γειά σας, πατερούλη μου, μανούλα μου! Θάρρος. Ζήτω η Ελλάς!».

Μέσα σε τέτοιο υψηλό ηρωικό κλίμα απέθαναν
ο Ελευθέριος Κιοσές κι’ ο Νικόλαος Μοσχόπουλος από τό Χαλάντρι.
ΚΩΝ. ΚΟΥΚΚΙΔΗΣ (1946)

Για την αντιστασιακη εφημεριδα ΡΑΦ και τους εκτελεσμενους τυπογραφους ΒΟΥΤΣΑΔΟΠΟΥΛΟ και ΜΠΟΥΛΟΥΜΠΑΣΗ

απο την εφημεριδα ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Μνημoνευοντας μερικους Ηρωες μεσα απο τα τυπογραφεια-λιθογραφεια

Η πολιτιστικη εταιρεια ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ τιμαει

τους συναδελφους τυπογραφους και λιθογραφους που εκτελεστηκαν για τις ιδεες τους
και κατα την διαρκεια της κατοχης 
και κατα την διαρκεια του εμφυλιου πολεμου
(πρωτη φορα μετα απο 60 και... χρονια)

επειδη η τυπογραφια και η φωτογραφια διαμορφωνουν αισθησεις, αισθηματα και συνειδησεις

http://eteriafotografizontas.blogspot.com/

Εκτελεσμένοι τυπογράφοι στην Καισαριανή 1941-1944

Βουτσαδόπουλος Ευάγγελος

20 χρονών τυπογράφος

γεννηθείς στην Σμύρνη Μ. Ασιας και κάτοικος Αθήνας(Πλ. Αγ Θεοδώρων 5)

εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 16-10-1943

διανομή παράνομου τύπου (εφημεριδα ΡΑΦ)

Μπουλούμπασης Κωνσταντίνος

24 χρονών τυπογράφος

γεννηθείς στην Ιο και κάτοικος Αθήνας (Διδότου 3 η Κλάδου 9)

εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 16-10-1943

διανομή παράνομου τύπου

Αποστολίδης Θωμάς

52 χρονών τυπογράφος

γεννηθείς 1892... και κάτοικος .......

εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 5-9-1944
Θεσσαλός συνδικαλιστής στον χώρο των τυπογράφων και επικεφαλής της Πανεργατικής Ενωσης Βόλου. Ως γενικός γραμματέας του ΚΚΕ διαφώνησε με τη θέση για το «Μακεδονικό», απομακρύνθηκε και αργότερα διαγράφηκε (1929) για αντικομματική δράση. Συνεργάστηκε με τους σοσιαλιστές, τους αρχειομαρξιστές και επί δικτατορίας Μεταξά εξορίστηκε. Το 1943 έγινε γραμματέας της τροτσκιστικής οργάνωσης Επαναστατικό Σοσιαλιστικό (Κομμουνιστικό) Κόμμα.

Σκλαβαίνας Στυλιανός

χρονών τυπογράφος

γεννηθείς ...... και κάτοικος....
φυλακισμένος Ακροναυπλιώτης
κομμουνιστής-βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου
εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 1-5-1944

Μοσχόπουλος Νικόλαος

23 χρονών

γεννηθείς στις ΗΠΑ και κάτοικος Πολύδροσο Χαλανδρίου

εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 5-6-1942

εξέδιδε παράνομα την εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΝ

Κιοσές Ελευθέριος

19 χρονών

γεννηθείς στο Πειραιά και κάτοικος Πολύδροσο Χαλανδρίου

εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 5-6-1942

συνεργάτης της εφημερίδας ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΣΚΛΑΒΩΝ

ντοκουμεντα απο τα βιβλια

"Ονόματα εκτελεσμένων στα χρόνια της κατοχής 1941-44 στο σκοπευτήριο Καισαριανής" Θόδωρου Κουλίτσου προέδρου του σωματείου
"Βιβλιοθήκη Εθνική Αντίσταση" ,και " Εκτελεσέντες επί κατοχής"

προλογος και φροντίδα Ιωάννας Τσάτσου

φωτογραφίες: μανόλης κασιμάτης


Εκτελεσμένοι τυπογράφοι-λιθογραφοι στο Γουδί 1946-1952

Δερματάς Αλέξανδρος του Γεωργίου

33 χρονών τυπογράφος

γεννηθεις και κάτοικος Αθήνων

εκτελέστηκε 22-10-1948

Κατσικογιάννης Κωνσταντίνος του Δημητρίου
24 χρονών τυπογράφος
γεννηθείς και κάτοικος Τρικαλων
εκτελέστηκε 16-2-1949

Πίσσαρης Λάμπρος του Νικολάου
19 χρονών τυπογράφος
γεννηθεις και κάτοικος Αθήνας
εκτελέστηκε 7-4-1948

Τσαπόπουλος ή Υμηττός Φροίξος ή Αθανάσιος του Αναστασίου
22 χρονών λιθογράφος
γεννηθεις Αντιστά Μιτυλήνης και κάτοικος Αθηνών
εκτελέστηκε 4-5-1948

απο το αρχείο του σωματείου
ΟΜΙΛΟΣ ΜΝΗΜΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-1952
«Ο ΑΤΤΙΚΟΣ ΤΥΜΒΟΣ»

στην υπολοιπη Ελλαδα
Μισέλ Καζές
τυπογράφος
βουλευτής του Ενιαίου Μετώπου

εκτελέστηκε στην Θεσσαλονικη στις 14-2-1942

ΑΤΤΙΚΟΣ ΤΥΜΒΟΣ 2012

 

Η πολιτιστικη εταιρεια ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ εκπροσωπουμενη απο
την Ασπασια Δαμιανου-Κασιματη, καταθετει λιγα λουλουδια
 στην μνημη των εκτελεσμενων κομμουνιστων τυπογραφων και λιθογραφων. 

Εκτελεσμένοι τυπογράφοι-λιθογράφοι στο Γουδί 1946-1952

Δερματάς Αλέξανδρος του Γεωργίου
33 χρονών τυπογράφος
γεννηθεις και κάτοικος Αθήνων
εκτελέστηκε 22-10-1948

Κατσικογιάννης Κωνσταντίνος του Δημητρίου
24 χρονών τυπογράφος
γεννηθείς και κάτοικος Τρικάλων
εκτελέστηκε 16-2-1949

Πίσσαρης Λάμπρος του Νικολάου
19 χρονών τυπογράφος
γεννηθείς και κάτοικος Αθήνας
 εκτελέστηκε 7-4-1948

Τσαπόπουλος ή Υμηττός Φροίξος ή Αθανάσιος του Αναστασίου
22 χρονών λιθογράφος
γεννηθείς Αντιστά Μιτυλήνης και κάτοικος Αθηνών
 εκτελέστηκε 4-5-1948

Ο παράνομος τύπος στη Κατοχή & τον Εμφύλιο.

O παράνομος τύπος στη Κατοχή & τον Εμφύλιο (μέρος Ά)





Ο παράνομος τύπος στην κατοχή & στον εμφύλιο (μέρος B)

"Εθνική Αντίσταση 1941-44: Ο παράνομος τύπος στη Β. Ελλάδα"

"Εθνική Αντίσταση 1941-44: Ο παράνομος τύπος στη Β. Ελλάδα" Η έκθεση του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ- Θ «Εθνική Αντίσταση 1941-44 - Ο παράνομος τύπος στη Β. Ελλάδα» εγκαινιάζεται το Σάββατο στις 19.00 στα γραφεία του Ιδρύματος, στην οδό Μοργκεντάου 1. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Δ. Σιούφας, ενώ μεταξύ άλλων θα παραστούν και σημαντικές προσωπικότητες εκείνης της περιόδου.Σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε το μεσημέρι αναφέρθηκαν ενδεικτικά, δύο «θρυλικά» πρόσωπα της αντίστασης τα οποία θα παραβρεθούν στα εγκαίνια. Ο καπετάν Χείμμαρος, καπετάνιος του ΕΛΑΣ, γνωστός για τη δράση του στη Β. Ελλάδα και η Τιτίκα Γκελντή, η 16χρονη τότε αντάρτισσα, το πρόσωπο της οποίας αποτυπώθηκε στη θρυλική φωτογραφία που έκανε το γύρο του κόσμου και έγινε σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης. Στη διάρκεια της συνέντευξης τύπου ο πρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος και της ΕΣΗΕΜ-Θ Μάκης Βοϊτσίδης ευχαρίστησε τους συντελεστές της Έκθεσης και αναφέρθηκε στην ιδιαιτέρως στη σημαντικότατη συμβολή για την πραγματοποίηση της, των προσωπικών αρχείων των δημοσιογράφων, μελετητών και συγγραφέων βιβλίων που αναφέρονται σε εκείνη την εποχή, Μανώλη Κανδυλάκη και Σπύρου Κουζινόπουλου. Όπως ανέφεραν οι υπεύθυνοι της διοργάνωσης, κατά τη διάρκεια της κατοχής είχαν εκδοθεί 167 εφημερίδες στη Μακεδονία και Θράκη, ενώ στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης κυκλοφόρησαν πάνω από 100. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην κατοχή, τυπώθηκαν μυστικά σε παράνομα τυπογραφεία, κατά κύριο λόγο με τη χρήση πολυγράφου, 58 εφημερίδες στη Θεσσαλονίκη, 11 στα Γρεβενά και την Ημαθία, 15 στην Καστοριά , 9 στο Κιλκίς , 31 στην Κοζάνη , 16 στην Πέλλα, 11 στην Πιερία και στις Σέρρες, 3 στη Δράμα και στη Χαλκιδική, 16 στη φλώρινα , 8 στον Εβρο, 4 στην Ξάνθη και 2 στη Ροδόπη. «Ελευθερία» και «Λαϊκή Φωνή», «Λαοκρατία» και «Αντάρτης», «Έφοδος» και «Αγώνας» και πλήθος άλλες, προσπαθούσαν να ανυψώσουν το ηθικό και να τονώσουν το φρόνημα του λαού. Όλα αυτά υπό το φόβο της σύλληψης και της άμεσης εκτέλεσης της ποινής του θανάτου για την κατοχή έστω και λίγων γραμμαρίων πυρίτιδας, ή για παράνομο τυπογραφικό υλικό. Αποφάσεις της γερμανικής διοίκησης, όπως και φύλλα της δοσίλογης εφημερίδας «Νέα Ευρώπη» παρουσιάζονται στην κεντρική προθήκη της Έκθεσης. Χαρακτηριστικό της συνωμοτικότητας που επικρατούσε και των δύσκολων συνθηκών εκτύπωσης και διακίνησης έντυπου υλικού είναι το έκθεμα η «ζυγαριά» που προβάλλεται σε προθήκη της έκθεσης. Αγωνιστές τοποθετούσαν προκηρύξεις και παράνομο υλικό στην μιας άκρη μιας οικοδομικής σανίδας, που χρησίμευε ως αυτοσχέδια ζυγαριά στερεωμένη σε τοίχους και στην άλλη άκρη της τοποθετούσαν ένα τρύπιο τενεκεδάκι με νερό. Όταν το νερό έτρεχε όλο, η «ζυγαριά» έγερνε και σκορπούσε στο δρόμο της προκηρύξεις, ενώ ο αγωνιστής είχε προλάβει να απομακρυνθεί. «Αναφερόμαστε ουσιαστικά σε παράνομο τύπο αν και αυτός ήταν απολύτως νόμιμος. Παράνομοι ήταν οι κατακτητές. Αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε θα λέγαμε μυστικός τύπος. Διότι αυτό ήταν» δήλωσε μεταξύ άλλων ο δημοσιογράφος Χρήστος Ζαφείρης, o αντιπρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ-Θ. Ο ρόλος της «Ελευθερίας» Στην σημαντικότατη για τις μετέπειτα εξελίξεις συγκρότηση της αντιστασιακής οργάνωσης «Ελευθερία», τον Μάιο του ’41 στη Θεσσαλονίκη, ένα μόλις μήνα μετά την Γερμανική εισβολή, αναφέρθηκε ο διευθυντής του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων Σπύρος Κουζινόπουλος, συγγραφέας του βιβλίου «Ελευθερία. Η άγνωστη ιστορία της πρώτης παράνομης οργάνωσης και εφημερίδας της κατοχής». «Η Θεσσαλονίκη είχε το προνόμιο να εμφανιστεί εδώ, η πρώτη σε ολόκληρη την κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη αντιστασιακή οργάνωση η «Ελευθερία», αποτελούμενη από στελέχη όλων των κομμάτων, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, πριν ακόμη εμφανιστούν στο προσκήνιο οι πανελλήνιες αντιστασιακές οργανώσεις. Ένα μήνα μετά, στα τέλη Ιουνίου 1941, εκδόθηκε το πρώτο φύλλο της «Ελευθερίας». Εκεί στον κήπο του ανθοκόμου Μορφόπουλου, στην Ξηροκρήνη, σε ένα υπόγειο, ο Γιάννης Κανάκης μαζί με τρεις τυπογράφους, «θαμμένοι-ζωντανοί» για τρία χρόνια, εξέδιδαν την εφημερίδα, που αποτέλεσε και το πρώτο κάλεσμα για αντίσταση στην κατεχόμενη Ελλάδα και αργότερα μετατράπηκε σε όργανο του ΕΑΜ Μακεδονίας". Όπως τόνισε ο κ. Κουζινόπουλος, δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι οι περισσότερες εφημερίδες της περιόδου αυτής εντοπίζονται στη Β. Ελλάδα, καθώς είχε ήδη αναπτυχθεί ένα ισχυρό κίνημα αντίστασης με οργανώσεις όπως ο «Αθ. Διάκος», ο «Οδυσσέας Ανδρούτσος» και είχαν επισυμβεί τα ολοκαυτώματα των Γερμανών στο Μεσόβουνο της Κοζάνης και την Αμφίπολη των Σερρών και τη Δράμα. Η Εκθεση του Μορφωτικού Ιδρύματος θα διαρκέσει ως τα τέλη Ιανουαρίου. Οι διοργανωτές προσβλέπουν ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση της συλλογής μετά την ολοκλήρωση της από επισκέπτες -μάρτυρες ή πρωταγωνιστές της περιόδου, που θα ενδιαφερθούν να διαθέσουν τα αρχεία τους για ιστορική καταγραφή και μελέτη. Μορφωτικό Ίδρυμα Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας - Θράκης, Εθνική Αντίσταση 1941-1944: Ο παράνομος Τύπος στη Βόρεια Ελλάδα. Η Έκθεση Ντοκουμέντων - Τα Πρακτικά της Ημερίδας. Από τα περιεχόμενα: Τασούλα Βερβενιώτη, Μια προσπάθεια ανίχνευσις του ΕΑΜικού αντιστασιακού Τύπου και των γεγονότων στη Μακεδονία * Σπύρος Κουζινόπουλος, Ο μυστικός Τύπος της Αντίστασης στη Μακεδονία (1941-44) και η εφημερίδα Ελευθερία * Βάιος Καλογριάς, Ο μυστικός Τύπος των εθνικιστών αντιστασιακών οργανώσεων στη Μακεδονία (1941-1944) * Τάσος Χατζηαναστασίου, Το Ζιζάνιο: Μια σατιρική εφημερίδα στα βουνά της βουλγαροκρατούμενης Μακεδονίας * Στράτος Δορδανάς, "Ο εχθρός με την πένα": Η δίκη των δημοσιογράφων της Νέας Ευρώπης και Απογευματινής * Θανάσης Καλλιανώτης, Ο Τύπος της Δυτικής Μακεδονίας (1941-1944), Θεσσαλονίκη, 2009, σ.213, 4ο

MIET. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ