3/3/10

Ανθολόγιο ελληνικής τυπογραφίας



 
 Επίσημη παρουσίαση του βιβλίου την Τετάρτη 10 Μαρτίου
Στην Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου (Ακαδημίας 23, Αθήνα) την Τετάρτη 10 Μαρτίου και ώρα 7 μμ,  θα γίνει η επίσημη παρουσίαση του βιβλίου «Ανθολόγιο ελληνικής τυπογραφίας» του Γιώργου Ματθιόπουλου. Στην εκδήλωση θα μιλήσουν ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τυπογραφικών Στοιχείων και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών κ. Μιχαήλ Σακελαρίου, ο σχεδιαστής κ. Δημήτρης Αρβανίτης και, φυσικά, ο ίδιος ο κ. Γιώργος Ματθιόπουλος.
Επίσης θα προβληθεί και η ταινία μικρού μήκους (20`) του Γιάννη Στεφανάκι, «ΤΟ ΑΓΛΑΟΝ. Η κλασική τυπογραφία»

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
Συνοπτική ιστορία της τέχνης του έντυπου ελληνικού βιβλίου από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα
Κείμενα-επιμέλεια: Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος
Εισαγωγή: Δημήτρης Αρβανίτης
Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων - Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
ISBN: 978-960-524-297-8
24,5 Χ 33 cm, 600 σελ.
Τιμή: 45 ευρώ
Ενώ το βιβλίο βρίσκεται ήδη πλέον σε ένα νέο σημαντικό σταυροδρόμι κατά τη μακραίωνη παρουσία του ως μέσου αποθήκευσης και μετάδοσης της ανθρώπινης διανόησης αλλά και ως αντικειμένου τέχνης, η ιστορία των γραφικών τεχνών στην Ελλάδα έχει γίνει ελάχιστα γνωστή πέραν από μια μικρή ομάδα ιστορικών-μελετητών. Εδώ και δύο δεκαετίες το κύμα της ψηφιακής εκδοτικής «επανάστασης» έχει προσελκύσει χιλιάδες νέους δημιουργούς (εκδότες, γραφίστες, εικονογράφους, βιβλιοθηκονόμους, επικοινωνιολόγους, τεχνολόγους των γραφικών τεχνών κ.ά.) οι οποίοι όμως έχουν ολοένα και λιγότερη επαφή με το παρελθόν της τέχνης του βιβλίου. Η ταχύτητα της αλλαγής ήταν τόση που η παλαιότερη γενεά αποσύρθηκε πρόωρα καθώς δεν μπόρεσε να αφομοιώσει και να χειριστεί τη νέα τεχνολογία ούτε πρόλαβε να μεταλαμπαδεύσει το αισθητικό μέτρο και την επαγγελματική δεοντολογία που είχε διαμορφωθεί μέσα από πρακτικές αιώνων. Το παρελθόν, φυσικά, δεν θα πρέπει να ωραιοποιείται μέσα από ένα πέπλο νοσταλγίας, αλλά ούτε επιτρέπεται να το αγνοούμε. Η προετοιμασία του μέλλοντος περνά από τη γνώση του παρελθόντος και οι προηγούμενες κατακτήσεις, τα λάθη ή οι αδυναμίες πρέπει να αποτελούν μάθημα και μέτρο των σημερινών προσπαθειών.
Η Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων (ΕΕΤΣ) και οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ένωσαν και πάλι τις δυνάμεις τους και με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου παρουσιάζουν ένα νέο, πολυσέλιδο και πλούσια εικονογραφημένο λεύκωμα μεγάλου σχήματος, που ανιχνεύει τη διαδρομή που χάραξαν με μεράκι και συχνά με προσωπικό κόστος οι εκδότες και οι τυπογράφοι ελληνικών βιβλίων, μέσα από τις ταραχώδεις περιόδους της ελληνικής αλλά και της ευρύτερης ευρωπαϊκής ιστορίας. Στην έκδοση σταχυολογούνται περισσότεροι από 250 τἰτλοι βιβλίων σε έγχρωμες φωτογραφίες, καλύπτοντας πέντε αιώνες τυπογραφικής παρουσίας, από το πρώτο χρονολογημένο ελληνικό βιβλίο (1475/76) του Δημητρίου Δαμιλά έως το σπουδαίο λεύκωμα Δέκα λευκαί λήκυθοι του Γιάννη Κεφαλληνού (1956). Συγγραφέας και καλλιτεχνικός επιμελητής της έκδοσης είναι ο Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος, τυπογραφικός σχεδιαστής της ΕΕΤΣ και καθηγητής εφαρμογών του Τμήματος Γραφιστικής του ΤΕΙ Αθήνας, ο οποίος εμπνεύστηκε και διεκπεραίωσε το εγχείρημα αυτό συγκεντρώνοντας έναν μεγάλο αριθμό εκδόσεων —από ελληνικές και ξένες δημόσιες βιβλιοθήκες, ιδρύματα και ιδιώτες συλλέκτες— που λίγο-πολύ περιλαμβάνουν τους σημαντικότερους σταθμούς της ιστορίας του ελληνικού βιβλίου.....................
συνεχεια
http://www.greekfontsociety.gr/pages/gr_publications2009.html

Πέντε αιώνες ελληνικής τυπογραφίας

Τα ελληνικά ήταν η δεύτερη γλώσσα, μετά τα λατινικά, που τυπώθηκε. Οι πέντε αιώνες ελληνικής τυπογραφίας περικλείονται στο «Ανθολόγιο ελληνικής τυπογραφίας. Συνοπτική ιστορία της τέχνης του έντυπου ελληνικού βιβλίου από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα», που εκδόθηκε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και παρουσιάζεται σήμερα. Το πρώτο δείγμα χρονολογείται από το 1475-1476 και είναι τα «Ερωτήματα» του Εμμανουήλ Χρυσολωρά, που τυπώθηκαν στη Βιτσέντζα από τον Τζιοβάνι ντα Ρένο. Το τελευταίο δείγμα είναι οι «Δέκα λευκοί λήκυθοι», από το Λιθογραφείο Β. Παπαχρυσάνθου στην Αθήνα το 1956, σε καλλιτεχνική επιμέλεια του Γιάννη Κεφαλληνού και των μαθητών του.
Ο Γ. Δ. Ματθιόπουλος, καθηγητής στο Τμήμα Γραφιστικής της Σχολής Γραφικών Τεχνών του ΤΕΙ Αθήνας, μας ξεναγεί σε ένα οδοιπορικό στον χώρο του ελληνικού βιβλίου, από τα τυπογραφεία της αναγεννησιακής Ιταλίας στα ελληνικά τυπογραφεία της Βιέννης, της Γαλλίας, του Κέιμπριτζ και της Κωνσταντινούπολης την εποχή του Διαφωτισμού, στα τυπογραφεία της Επανάστασης και του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, και καταλήγει στους θρυλικούς τυπογράφους του Σεφέρη αδελφούς Ταρουσόπουλους και στους εκδότες του πρώτου μισού του 20ού αιώνα: τον Δημητράκο , τον Ελευθερουδάκη, τον Γανιάρη, τον Γκοβόστη κ.ά.
Οι φωτογραφίες από εξώφυλλα και εκατοντάδες σελίδες ελληνικών βιβλίων με διακοσμημένα αρχιγράμματα, γραμματοσειρές που αναπαριστούν την αισθητική του χειρόγραφου κώδικα, εντυπωσιακά χαρακτικά και δειγματολόγια τυπογραφικών στοιχείων από το 1475 ως το τέλος του 20ού αιώνα, καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του τόμου. Ανάμεσα σε αυτές, φωτογραφίες από σελίδες βιβλίων διάσημων τυπογράφων ( Μανούτιος , Μπόρτολι, Βεντότη ς, Ντιντό, Τζουλιάνι, Σάρος, Θεοδοσίου κ.ά.), άλλες διακοσμημένες με χαρακτικά του Γιάννη Κεφαλληνού και με ξυλογραφίες του Σπύρου Βασιλείου και άλλες σε καλλιτεχνική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Παρθένη και του Γιώργη Βαρλάμου.
Ο τόμος περιλαμβάνει επίσης συνοπτική ιστορία πέντε αιώνων ελληνικού βιβλίου, λήμματα για σημαντικούς τυπογράφους και εκδότες και στοιχεία τυπογραφικής τεχνολογίας.
Συνοδεύεται από βιβλιογραφία και ευρετήριο. Οι φωτογραφίες του ανθολογίου προέρχονται από σπάνιες συλλογές βιβλιοθηκών της Ελλάδας και του εξωτερικού και από ιδιωτικές συλλογές. Απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο για την ιστορία, την τυπογραφία και την τέχνη του βιβλίου στην Ελλάδα.
αναδημοσίευση απο
http://tvxs.gr/news/πεντε αιωνες ελληνικη τυπογραφια

Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων - ΕΚΔΟΣΕΙΣ


Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης
The elements of Typographic Style, [2001]
Robert Bringhurst,
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Μιχάλης Σ. Μακράκης

Οι ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι έχουν να επιδείξουν έργα προσεγμένα και με υψηλή τυπογραφική ευαισθησία. Υπάρχει όμως και πληθώρα μέτριων βιβλίων, από τα οποία είναι σαφές πως λείπει μια γενικότερη τυπογραφική κατεύθυνση και γνώση. Λίγοι είναι οι εκδότες που διαθέτουν το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, ενώ ελάχιστοι είναι οι χώροι όπου διδάσκεται συστηματικά η τέχνη του σχεδιασμού και της στοιχειοθεσίας του βιβλίου. Με την εξάπλωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των κειμενογράφων ο καθένας μπορεί να ακολουθεί την δική του τυπογραφική πορεία, αψηφώντας βασικούς κανόνες της μακρόχρονης τέχνης της τυπογραφίας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΕΤΣ αποφάσισε να προχωρήσει στην ελληνική έκδοση του εξαίρετου βιβλίου του Robert Bringhurst, The elements of Typographic Style, στο οποίο ο συγγραφέας πραγματεύεται ένα ευρύ φάσμα τυπογραφικών θεμάτων με ευαισθησία, άριστη τεχνική κατάρτιση και συχνά ποιητική διάθεση.
Η ΕΕΤΣ προσπαθεί με αυτό το βιβλίο να συμβάλει στην εδραίωση και διεύρυνση της ελληνικής τυπογραφικής παιδείας μέσα σ'ένα πολύγλωσσο και πολυεθνικό περιβάλλον. Προκειμένου να διδαχθούμε από την εμπειρία ελλήνων και ξένων σχεδιαστών έχουμε ήδη διοργανώσει ένα διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, το 1995 και έχουμε εκδώσει τα Πρακτικά του στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα (Μακράκης, Μιχάλης Σ. (επιμ.), Ελληνικά γράμματα: από τη σκληρή πέτρα στο σκληρό δίσκο, εκδ. Linora, Αθήνα, 1998). Η προσπάθεια αυτή μας έφερε σε ουσιαστική επαφή με τη διεθνή τυπογραφική σκηνή και η γνωριμία μας με τον Robert Bringhurst προέρχεται από αυτή την δραστηριότητα.
Στο μέτρο του δυνατού ακολουθήσαμε πιστά το αγγλικό κείμενο του συγγραφέα, καθώς και την δομή και την σελιδοποίηση που ο ίδιος επέλεξε. Κάθε μεταφραστική προσπάθεια αντιμετωπίζει δύσκολα προβλήματα απόδοσης εννοιών και όρων, αλλά η παρούσα εργασία υπήρξε ιδιαίτερα προβληματική εξαιτίας της ελάχιστης υπάρχουσας ελληνικής τυπογραφικής ορολογίας. Το βάρος της μετάφρασης υπέστη εν πολλοίς ο Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος, ενώ με συλλογική και επίπονη προσπάθεια στην αναζήτηση ελληνικών τυπογραφικών όρων κάναμε ό,τι ήταν δυνατό για να υπάρχει συνέπεια τόσο στα κείμενα των κεφαλαίων, όσο και στα δύο γλωσσάρια - στα παραρτήαματα Α' και Β' -, όπου είναι συγκεντρωμένοι οι σημαντικότεροι όροι. Ορισμένοι αναγνώστες πιθανόν να έχουν διαφορετική άποψη για την απόδοση κάποιας ονομασίας και γι'αυτό επιζητούμε τα σχόλιά τους, για να τα λάβουμε υπ'όψη μας σε ένα εικονογραφημένο γλωσσάρι τυπογραφικών όρων που μας προβλημάτισαν στη εύρεση της κατάλληλης ελληνικής απόδοσης.
συνεχεια    http://www.greekfontsociety.gr/pages/gr_publications2001.html




Τα ελληνικά γράμματα: Από τη σκληρή πέτρα στο σκληρό δίσκο
Εισαγωγή - Μιχάλης Σ. Μακράκης

(Διεθνες Συνέδριο Αθήνα  Γαλλικο Ινστιτουτο ) 
ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Η εξέλιξη των ελληνικών γραμματοσειρών - Hermann Zapf
Η ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ
Η πρώιμη εξάπλωση του ελληνικού αλφαβήτου - P. Kyle McCarter Jr.
Αθηναίοι χαράκτες και επιγραφές σε πέτρα από τον πέμπτο μέχρι τον πρώτο αιώνα π.Χ. - Steven V. Tracy
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΓΑΜΗΝΗ ΣΤΟΝ GUTENBERG
Τύποι γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου στην δύση από τον μεσαίωνα ως την αναγέννηση - Anna Pontani
Η προέλευση των ελληνικών τυπογραφικών κεφαλαίων (1476-1550) - Jean Irigoin
Από το χειρόγραφο στο έντυπο - Αγαμέμνων Τσελίκας
Η σχέση ελληνικών χειρόγραφων και τυπογραφικών χαρακτήρων στην Ιταλία του 15ου αιώνα - Nicolas Barker
Από τα Grecs Du Roi στα Homer Greek. Δύο αιώνες ελληνικών τυπογραφικών στοιχείων μετά τον Garamont - John A. Lane
Τα ελληνικά τυπογραφικά στοιχεία: Η βρεταννική συνεισφορά - John H. Bowman
ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γραφή, δίδυμη αδερφή της Κλειώς, δέκατη θυγατέρα της Μνημοσύνης - Jérôme Peignot
Η φυσιογνωμία του ελληνικού τυπογραφικού γράμματος - Τάκης Κατσουλίδης
Η γραμματοσειρά Θεόκριτος του Γιάννη Κεφαλληνού - Εμμανουήλ Χ. Κάσδαγλη
Ποιοι ήρθαν πρώτοι; Οι Έλληνες ή οι Ρωμαίοι; - Matthew Carter
Πλάγια ή ιταλικά; Ένα ελληνικό τυπογραφικό δίλημμα - Γιώργος Δ. Ματθιόπουλος
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ QWERTY
Ένας σταθμός στην ιστορία της ελληνικής γραφής: η κατάργηση του πολυτονικού - Νίκος Μ. Παναγιωτάκης
Ελληνικές γραμματοσειρές και πληκτρολόγια στις Η.Π.Α. - Jeffrey Rusten
Μία οικογένεια ελληνικών γραμματοσειρών για το ευρύ κοινό - Sylvio Levy
Η γραμματοσειρά Ibycus για το πρόγραμμα TeX - Pierre A. MacKay
Στοιχειοθέτηση επιστημονικού βιβλίου: γραμματοσειρές, κείμενο, σχήματα - Κωνσταντίνος Μυλωνάς
Αλγόριθμοι για το σχεδιασμό γραμματοσειρών: ελληνικά, λατινικά και κυριλλικά κείμενα - Louis Rosenblum
Κωδικοί για τους ελληνικούς χαρακτήρες: προβλήματα και σύγχρονες λύσεις - Σταύρος Μ. Μακράκης
ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Προεδρεύοντες: Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου και Μιχάλης Σ. Μακράκης. Συμμετέχοντες: Nicolas Barker, Matthew Carter, Τάκης Κατσουλίδης, Jérôme Peignot και Hermann Zapf
Έκθεση τυπογραφίας: Οι ελληνικοί χαρακτήρες των Claude Garamont, Giambattista Bodoni και Hermann Zapf - Μαριλίζα Μητσού
Γλωσσάρι
Οι συμμετάσχοντες ομιλητές
Ευρετήριο
Περιεχόμενα